Γκρεμνός

  • Το πρώτο πράγμα που θα παρατηρήσει κάποιος μπαίνοντας στο χωριό είναι ένα γιγάντιο βράχο να δεσπόζει ψηλά από πάνω του, δίνοντας την αίσθηση ενός μεγαλοπρεπούς και επιβλητικού τοπίου. Έχει μέγιστο ύψος 70 m και μήκος 250 m καθιστώντας τον έτσι ως τον μεγαλύτερο μονόλιθο όγκο της Κύπρου. Είναι μέρος του Γεωλογικού Συμπλέγματος Μαμωνιών και έχει χαρακτηριστεί ως Προστατευμένο Τοπίο. κατηγορίας 3: Γκρεμνός, με την ονομασία Γκρεμνός Επισκοπής. Πέραν από το γεγονός ότι αποτελεί έναν από τους πιο ενδιαφέρων γεωλογικούς σχηματισμούς στην Κύπρο έχει επίσης και τεράστια περιβαλλοντική σημασία όσον αφορά την χλωρίδα και την πανίδα που φιλοξενεί. Στο γκρεμό της Επισκοπής απαντώνται σπάνια και προστατευμένα είδη.

    Η χλωρίδα που απαντάται στο γκρεμό της Επισκοπής έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στις σχισμές του ασβεστολιθικού γκρεμνού αναπτύσσεται χασμοφυτική βλάστηση. Χαρακτηριστικά χασμόφυτα που αναπτύσσονται στο γκρεμό της Επισκοπής είναι το Verbascumlevanticum, Umbilicusruspestris και το Polypodiumcambricum. Το είδος Verbascumlevanticum έχει βρεθεί σε ελάχιστες θέσεις στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου και είναι το πιο χαρακτηριστικό χασμόφυτο του γκρεμνού. Να σημειωθεί επίσης πως στην Κοιλάδα της Έζουσας η χασμοφυτική βλάστηση είναι πολύ σπάνια και περιορίζεται μόνο στο γκρεμό της Επισκοπής. Στην βάση του γκρεμού υπάρχει σημαντικός πληθυσμός του ενδημικού θάμνου Ζουλατζιά (Boseacypria). Στον κόσμο υπάρχουν μόνο τρία είδη Bosea, στην Κύπρο, τα Κανάρια Νησιά και τα Ιμαλάια.

  • Πρόσφατα ανακαλύφθηκε στο Γκρεμνό της Επισκοπής άλλο ένα φυτό του Κόκκινου Βιβλίου της Χλωρίδας της Κύπρου η Crambehispanica Lκαθώς και ένα είδος μεγάλου χλωριδικού ενδιαφέροντος η Scillamorrisi, ανεβάζοντας έτσι την περιβαλλοντική αξία του γκρεμνού και της περιοχής γενικότερα.

    Ο γκρεμός της Επισκοπής έχει επίσης μεγάλο ορνιθολογικό ενδιαφέρον. Το μεγαλόσωμο γεράκι Πετρίτης (Falcoperegrinus) είναι σπάνιος μόνιμος κάτοικος στην Κύπρο που φωλιάζει σε ψηλούς γκρεμνούς. Είναι αυστηρώς προστατευμένο είδος και περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΕ. Στην Κοιλάδα της Έζουσας φωλιάζουν τουλάχιστο τρία ζευγάρια και η μια η φωλιά βρίσκεται στο γκρεμνό της Επισκοπής. Στο γκρεμό της Επισκοπής μπορεί να παρατηρήσει κανείς και την ενδημική Σκαλιφούρτα (Oenanthecypriaca). Η Σκαλιφούρτα είναι μεταναστευτικό είδος που αναπαράγεται μόνο στην Κύπρο και περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΕ. Σε κατακόρυφα πρανή της περιοχής μπορεί κάποιος να συναντήσει και την Κράγκα (Coraciasgarrulus). Ο παγκόσμιος πληθυσμός της Κράγκας έχει υποστεί δραματική μείωση τα τελευταία χρόνια. Επίσης στο γκρεμό της Επισκοπής συναντά κανείς και μια από τις μεγαλύτερες αποικίες από Κολιούς (Corvusmonedula) στην Κύπρου.

Γκαλερί